lunedì 24 dicembre 2012

Nådàl.


Nådàl

‘Gh ö nò vöiå
då tràm déntår
int un lümsé
då stra

‘Gh ö tåntå
stråcåså
int i spal

Låsèm insì
tån’ me nå
ròbå
pugià
int un
cåntón
e šmintià

Chi
ås séntå
gnint’àltår
che ål cald bón

Å stón
cui quàtår
sgårbülòt
åd füm
dål fuliè 
(da G. Ungaretti. Per la serie "la grande poesia 'arriva' anche attraverso il dialetto"...

giovedì 6 dicembre 2012

Må i ca i vòlån?

Un'àltrå ésprésión tìpicå dål nòs diålåt ch'ùmå nò mis int ål lìbår-cd: 
"Végh lå ca ch'å vòlå: avere la casa che vola, cioè in gran disordine".

venerdì 30 novembre 2012

Å Murtàrå, å Murtàrå!...

Mercoledì prossimo, alle ore 16,30, presenteremo il nostro libro-cd presso la Biblioteca CIVICO.17 di Mortara.

martedì 2 ottobre 2012

Lå préšéntåsión dål lìbår-cd.


Då cùlå pàginå chi ås pö rivà åi filmà 'd lå préšéntåsión dål lìbår-cd "Ål nòs diålåt".
I link åi vari part i èn åtìv: clichègh insìmå!

lunedì 1 ottobre 2012

Lå fén åd "Minìn Minèlå".


Åv rišültå che, å Sånåšà, lå filåstròcå "Minìn Minèlå" (å pag. 475 dål lìbår "Ål nòs diålåt") lå finìsìvå insì?:
"Åndùmå å ca d'ùnå dònå 
å fas impråstà un michìn
gråtìn gråtìn!".

sabato 29 settembre 2012

Che bèlå sìrå... då tånåvlén.


Å part ål pc cui cåprìsi e lå sàlå tròpå pìculå, ùnå grån bèlå fèstå pr ål nòs diålåt: gràsie å tüti!
Må àvåm nò 'ncù tirà 'l fià e 'gh érå giåmò i cuntéståsión :)) . Nüm ùmå trådùt tånåvlén cun: 1. chiavistello; 2. succhiellino. 'Gh érå chi 'lè ch'å dišìvå che invéci i tånåvlén i érån i mulåt di pagn: åv rišültå?

giovedì 27 settembre 2012

giovedì 20 settembre 2012

mercoledì 19 settembre 2012

martedì 18 settembre 2012

lunedì 17 settembre 2012

"Ål nòs diålåt": un quåi åsàg (3).

(Un click pår sintì)

Iün di pruèrbi ch'ùmå püblicà int ål nòs lìbår-cd.
 (Foto di Alessandro Vecchi).

sabato 15 settembre 2012

venerdì 14 settembre 2012

"Ål nòs diålåt": un quåi åsàg (1).

Un lèmå, ùnå vuš å cašo dål glusàri int ål lìbår-cd "Ål nòs diålåt". 
(Nò, cul'"èrbå" là, i nòs vèg ål lå cugnusìvån nò 'ncù!...).

giovedì 13 settembre 2012

"Ål nòs diålåt" 'l è 'dré rivà (2).

Lå cupértìnå dål lìbår ch'ål sårà préšéntà vånårdì 28 sétémbår in Bibliutécå.

mercoledì 12 settembre 2012

"Ål nòs diålåt" 'l è 'dré rivà.


Pròpi incö å va in ståmpå ål lìbår sùrå 'l nòs diålåt: si tüti invidà å lå préséntåsión, nåtürålmént!

mercoledì 22 agosto 2012

Lå påvårà (ultimi dubbi).


Nella foto di André Karwath vediamo la Stellaria media: l'è lå nòså påvårà?

mercoledì 15 agosto 2012

giovedì 12 luglio 2012

Timpuràl in Lümlénå.



"Timpuràl åd lå måtén, ål 'gh à mai nè cò nè fén; timpuràl dål dòpdišnà, 'l è pråst påsà".

mercoledì 11 luglio 2012

domenica 27 maggio 2012

Giån e Ghìtå.


"Giån e Ghìtå ch'i vån pår mårinén": ås dìså åd du pårsón (ùnå còpiå, må åncå nò) ch'i èn sémpår in gir åsèmå... In itåliån "Giovanni e Ghita (Margheritå)", prubåbilmént dåi tudåsch "Hansel e Gretel". Må... "i vån pår mårinén" d'indùå 'l rìvå? Fórse l'inìsi d'ùnå stòriå då cui témp là?

domenica 13 maggio 2012

W lå màmå!



A cchiù sincera

Tengo na ‘nnammurata
ca è tutt’ ‘a vita mia.
Mo tene sittant’anne, povera mamma mia!
Cu chella faccia ‘e cera,
sotto ‘e capille janche,
me pare na sant’Anna
cu ll’uocchie triste e stanche.
Me legge dint’ ‘o penziero,
me guarda e m’anduvina
si tengo nu dulore
si tengo quacche spina.

TOTO’

Lå püsè sincérå

Ågh ö 'nå murùšå
ch'l'è tütå lå mè vìtå.
'Dès lå 'gh à sétånt an, gràmå màmå!
Cun cùlå fàciå 'd sìrå,
sùtå i cåvì biånch,
åm par ùnå sånt'Ànå
cu' i ög trist e strach.
Åm léšå int ål pinsér,
åm guàrdå e 'm induénå
s'ågh ö un quåi dulùr
s'ågh ö 'nå quåi spénå.

lunedì 30 aprile 2012

Lå tèrå l'è åmìšå...



"Lå tèrå l'è åmìšå då cui ch'å bàgnå lå cåmìšå" (då lå sésión I pruèrbi dål lìbår-CD "Ål nòs diålåt".

domenica 29 aprile 2012

Un car åd råf.


Iün åd i ültim mòd åd di ch'ùmå insérì int ål lìbår-cd "Ål nòs diålåt" 'l è cuschì:

"Vès indré un car åd råf", ciuè: essere indietro un carro di refe, essere lento a capire.

Un quåidün ål sa sich'ål 'gh éntrå ål råf?

domenica 1 aprile 2012

Ùmå låurà pår gnìntå!


O. K., abbiamo lavorato oltre 10 anni per niente! Come già anticipatoci verbalmente in via ufficiosa (ma stentavamo a crederci), ieri ci è arrivato il comunicato ufficiale dell'Assessorato alla cultura di Sannazzaro che certifica un fatto molto semplice, riassumibile così:

'Gh è mìå 'd sòld!

E quindi il libro/CD sul nostro dialetto, ormai giunto a conclusione, non potrà essere pubblicato, almeno per il momento, per mancanza di fondi. Va bén, grasie l'istés! : ((

lunedì 26 marzo 2012

Lå sùstå.



Üšé migråtùr ch'is fèrmån int i nòs rišèr pår ripusàs un pò e mångià un quåicòs prìmå då riprénd ål sò viàg...

martedì 6 marzo 2012

domenica 4 marzo 2012

Lå ca dål su.



"Lå ca dål su" int ål nòs diålat (trådüsión* dål tèst uriginàl):

‘Gh è ùnå ca in New Orleans
Ch’ågh ciàmån “Su ch’ål vén fö”
L’è stai lå ruénå åd tåntå fiulåt
E mén, car ål mè Signùr, són iünå ‘d lur.
S’ågh åvrìs dai då tra å mè màdår
Saris nò in stå ca chi incö
Sérå insì giùnå e lùcå, gràmå fiölå,
ch’åm són låsà minà fö då stra då un båtùšu.
Digh å lå mè surlénå
Då fa nò cul ch’ö fai mén
Då sta luntån då lå ca ‘d New Orleans
Ch’ågh ciàmån “Su ch’ål vén fö”.
Mè màdår, l’è ùnå sàrtå
L’à cüšì sti jeans chi bèi e növ
Ål mè murùš ‘l è un ciucåtè,
ò Signùr Signùr ål bévå šü å New Orleans.
Un ciucåtè ål ‘gh à dåbšògn åmmà d’ùnå vålìš e d’un pòrtåbågàli
E lü ‘l è bèl sudìsf åmmà quånd ‘l è ciùch.
Ål lémpå bicér fén’ål òrål
Å i å pàså in gir
‘l ünich piåšì ch’l’uténå fö då lì
‘l è girundlà då cità å cità.
Un pé ins ål marciåpé
E ‘l àltår ins ål tréno
Són ‘dré gni indrérå å New Orleans
Cun lå bàlå ål pé
Vén’indré å New Orleans
Lå mè cùrså l’è quàši finì
Påsårö lì ål rest di mè dì
Sùtå ‘l Su ch’ål vén fö.

* Lå trådüsión lå rispètå nò lå métrica 'd lå müšicå, uviåmént.

mercoledì 29 febbraio 2012

Map åntìch dål nòs téritòri.


Intérésånt ål sito Old Maps Online ch'ål fa våd tåntå map d'un quåi sécul fa. Ågh n'è åncåsì dål nòs téritòri.
Clichè int ål butón Wiew this map in alt å dèstrå.

lunedì 27 febbraio 2012

L'ültmå guèrå, å culùr.



"Ål cine e in guèrå, s'åt pö, sta dådrérå...: Al cinema e in guerra, se puoi, stai dietro...".
 (Dal libro-cd "Ål nòs diålåt" di prossima pubblicazione).

venerdì 17 febbraio 2012

Int lå cünå.


"Chi 'l è ch'ål 'gh à di fiö int lå cünå, ch'ål dìšå mai mal åd ninsünå: Chi ha dei bambini nella culla, non dica mai male di nessuno. Chi ha figli ancora piccoli non critichi gli altri, perchè non sa come si comporteranno in futuro i suoi".

(Då lå sésión "Pruèrbi" dål lìbår-cd "Ål nòs diålåt").

sabato 11 febbraio 2012

Ål cånvårö.



Int lå fòto d'Andreas Klein ås vådå ål cånvårö, ciuè l'organetto, (Carduelis flammea), un simpàtich üšlén di Fringillidi: åm n'à pårlà ståmåténå l'åmìs Rino Šångån.Gràsie, Rino!

Contrordine: ål cånvårö non è l'organetto, ma il canepino!... Ah, Rino, Rino!...

venerdì 10 febbraio 2012

Vìå ål gat...



...bàlå 'l rat!

Hungry Birds (Üšlén åfåmà).



"Ål mångiå me un påsårén: Mangia come un passero, cioè poco". Un mòd åd di då rivåd?

Ål tåbàr.


"Å fébràr ténå bón ål tåbàr: A febbraio, tieni buono il tabarro. 
A febbraio continua ad indossare il tabarro, cioè l'ampio e pesante mantello usato un tempo dagli uomini nella stagione invernale".
(Då lå sésión "Pruèrbi" dål lìbår-cd "Ål nòs diålåt", åd pròsimå püblicåsión).

mercoledì 8 febbraio 2012

Guàrdåt då lå vùlp...



"Guàrdåt då lå vulp, dål tas e då lå dònå cul cü bas: Guardati dalla volpe, dal tasso e dalla donna col culo basso. Come la volpe e il tasso sono animali da evitare, in quanto dannosi, altrettanto si deve fare con la donna dal culo basso, poichè ritenuta poco attraente".

(Då lå sésión "Pruèrbi" dål lìbår-cd "Ål nòs diålåt", åd pròsimå püblicåsión).

martedì 7 febbraio 2012

Tra vìå lå név...



"Tra vìå lå név, šbat i nuš e fa murì lå gint i èn tri måsté ch'i vàrån gnint: Spalare la neve, sbatacchiare le noci e far morire la gente sono tre mestieri che non valgono niente, cioè inutili: la neve si scioglie, le noci cadono da sole e la gente, prima o poi, muore..".

lunedì 6 febbraio 2012

Cròv.



"Fa ùnå fråd ch'å šélå 'ncå i cròv: Fa un freddo che gelano anche i corvi".

Grami cròv...

venerdì 3 febbraio 2012

Å Sån Biàš...



Å Sån Biàš, bénédìså lå gùlå e 'l naš: A San Biagio (3 febbraio), benedici la gola e il naso. 
Il santo è considerato dalla Chiesa protettore contro il mal di gola e il raffreddore.

giovedì 26 gennaio 2012

mercoledì 25 gennaio 2012

Térémòt å Sånåsà.



Ståmåténå, int i 9 ur, ùnå scòså 'd térémòt åncåsì å Sånåšà. E mén, ål l'ö sintü? Må nåncå 'd ràså!... (E lå ròbå åm préòcupå...).

martedì 24 gennaio 2012

Sånåšà l'è gnü cità.



Ådès che Sånåšà 
l'è pü un påiš, l'è ùnå cità, 
sintùmå 'l Gaber e lå sò cånsón
e pö... ridùmå pår dåbón...

sabato 21 gennaio 2012

Ål pum pipén.


Lå "mela poppina" lå sårìs ål nòs "pum pipén"? Då lå déscrisión ål smiårìs nò un früt gram, e 'lùrå pårchè å dišùmå "våré un pum pipén" d'un quåicòs ch'ål var pòch?

Vérsión in Itåliån:

La "mela poppina" sarebbe il nostro "pum pipén"? Dalla descizionei non sembrerebbe un cattivo frutto, e allora perchè diciamo "valere un pum pipén" di qualcosa che vale poco?

giovedì 19 gennaio 2012

Bålà 'l tip-tap å 92 an!


92 year old tap dancer from Casey Neistat on Vimeo.


Å 92 an lå bàlå 'ncù ål tip-tap? Custå chi "l'à måsà la vègiå 'nt ål ni: Ha ammazzato la vecchia nel nido. Dicesi di persona che conserva un aspetto giovanile nonostante gli anni, perchè 'ha ucciso la (sua) vecchiaia' sul nascere, impedendole di avanzare".

mercoledì 18 gennaio 2012

Cån in céšå.


Vés furtünà me un cån in céšå: ål lå dišùmå pår di ch'ås gh à ùnå tårméntå sfurtünå, pårchè i cån in céšå, i èn mai stai  tåntå bén vüst... Me difàti:

Ål prévòst åd Gåmbulò
i cån in céšå å i å vö nò
pårchè i pìsån tàcå i mür
e fån åndà šü tüt ål pitür!

Må Zack, un cån ingléš åd 7 an, tüti i giuidì e i dumìnch ål va å måså. Ås sètå int un bånch in mèš i fédél e 'l séguå lå funsión tüt citu citu... E ninsünå ål lå càciå vìå, ånsi...

Vérsión in Itåliån:

Essere fortunati come un cane in chiesa: lo diciamo per dire che si ha una terribile sfortuna, dal momento che i cani in chiesa non sono mai stati tanto ben visti... E difatti:

Il prevosto di Gambolò
i cani in chiesa non li vuole
perchè pisciano contro i muri
e fanno andar giù tutto il colore.

Ma Zack, un cane inglese di 7 anni, tutti i giovedì e le domeniche va a messa. Si siede in una panca tra i fedeli e segue la funzione in assoluto e religioso silenzio. E nessuno lo caccia via, anzi...

martedì 17 gennaio 2012

Ål gugnìn åd Sånt'Åntòni.


Incö l'è Sånt'Åntòni, cul di bésti e dål fögh... åd Sånt'Åntòni. Ål lå si pårchè in tånti figür ål Sånt l'è cumpågnà då un gugninén? Int 'l årtìcul riciåmà chi dådsùrå, ål Liunàrd Tundèl ål cüntå lå stòriå...

Vérsión in Itåliån:

Oggi è Sant'Antonio, quello delle bestie e del fuoco... di Sant'Antonio. Sapete

Lå cràvå biciumbèlå.


"Mén són lå Cràvå Biciumbèlå,
cui dént åd fèr, cui dént åd sas,
s'åt véni déntår, mén åt mas!".


 "Io sono la Capra Ferrata,
coi denti di ferro, coi denti di sasso,
se vieni dentro, io t'ammazzo!".


Mich'lå fårà lå vigiåtå å sfuråtàsån 'd lå cràvå biciumbèlå? Lå rispòstå int ål lìbår-cd "Ål nòs diålåt", åd pròsimå püblicåsión!

lunedì 16 gennaio 2012

Vìå Cåiròli cui gåléen.


Via Cairoli prima del 1913.
(Dalla Sez. "Sånåsà d'ùnå vòltå" del libro-cd "Ål nòs diålåt", di prossima pubblicazione).

venerdì 13 gennaio 2012

I bigàt.


Då lå Sésión "Imàgin - Ròb d'ùnå vòltå" dål cd "Ål nòs diålåt": i bigàt.

Dalla Sezione "Immagini - Cose d'un tempo" del cd "Ål nòs diålåt": i bachi da seta.

giovedì 12 gennaio 2012

Ål cåråt.


Ùnå scårmàdå då lå Sésión "IMÀGIN - Ròb d'ùnå vòltå" tirà fö dål CD "Ål nòs diålåt".

Una schermata dalla Sezione "IMMAGINI - Cose di un tempo" tratta dal CD "Ål nòs diålåt".

mercoledì 11 gennaio 2012

Un aneddoto: Sùtå l'ómbrå dål murón.



Sùtå l'ómbrå dål murón.

Gh érå ùnå fiölå, nò tåntå fürbå, ch'lå stàvå int ùnå cåsénå prèså Sånåšà.
Quånd l'è 'ndàiå ål prim dì å mundà riš, l'à låurà p'r un pàrå d'ur int lå rišèrå e i sò cumpàgn å gh mustràvån miche fa. Må lé lå dàvå nåncå då tra, pårchè lå siguitàvå å guårdà ål pådrón che in pé, sùtå l'ómbrå d'un murón, ål cuntrulàvå i sò mundéen.
 Tüt int un bòt, l'à šmis då mundà, l'è 'lvà sü e lå 's è pårà dåvånti ål pådrón, ål l'à ciåpà p'r un bras e gh à dì:

Sich'å gh à di?
Lå rispòstå int ål lìbår-cd "Ål nòs diålåt" (Sezione Aneddoti)...

Vérsión in Itåliån:

martedì 10 gennaio 2012

Tràtå büràtå...


Tràtå büràtå.

Tràtå büràtå,
lå cóncå d'insålàtå
l'insålàtå biåncå
tüt ål mónd ål cåntå:
canta il gallo,
risponde la gallina,
mådàmå Tumåšìnå
lå va å lå finèstrå
cun trè curón in tèstå
cun trè curón in mån
sùtå lå pòrtå di Milån.
Sùtå lå pòrtå di Turtónå
i påstàvån l'èrbå bónå,
l'èrbå bónå l'è giåmò påstà,
quàtår dòn int ål mårcà:
iünå lå cüšå, l'àltrå lå tàiå,
l'àltrå lå  fa 'l cåpé di pàiå,
l'àltrå lå fa 'l cåpé di fiùr,
lå püsè bèlå lå fa l'åmùr
lå fa l'åmùr cul siùr dutùr.
'l siùr dutùr l'à fai lå süpå
sò muié 'l l'à mångià tütå,
l'à fai pår di i sò råšón,
's è limpì åncå i cålsón,
l'à fai pår di i sò rispèt,
l'à limpì åncå 'l sò lét.
   

"Tratta buratta"
la conca dell'insalata
l'insalata bianca
tutto il mondo canta:
canta il gallo,
risponde la gallina,
madama Tommasina
va alla finestra
con tre corone in testa
con tre corone in mano
sotto la porta di Milano.

Sotto la porta di Tortona
pestavano l'erba buona,
l'erba buona è già pestata,
quattro donne nel mercato:
una cuce, l'altra taglia,
l'altra fa i cappelli di paglia,
l'altra fa i cappelli di fiori,
la più bella fa l'amore
fa l'amore con il signor dottore.

Il signor dottore ha fatto la zuppa
sua moglie l'ha mangiata tutta,
ha cercato di dire le sue ragioni,
s'è riempito anche i calzoni,
ha cercato di dire i suoi rispetti,
ha riempito anche il suo letto.
(Dalla Sez. "Nenie" del libro-CD "Ål nòs diålåt" di prossima pubblicazione).

lunedì 9 gennaio 2012

Chi l'è ch'à trai lå lòfå?


Chi l'è ch'à trai lå lòfå,
lå tifå e lå tòfå,
ch'lå sa 'd cårsént,
ch'lå mòrbå lå gént?
fórse l'è stai un fiö
ch'l'è pròpi un lufón!

Chi è che ha buttato il peto,
la tifa e la toffa,
che sa di lievito,
che ammorba la gente?
Forse è stato un ragazzo
che è proprio un "petone"!

(Dalla sezione "Conte" del libro/cd "Ål nòs diålåt", di prossima pubblicazione).


domenica 8 gennaio 2012

Induénå induinèl.



Induinèl.

L'è gròs me un bucón åd pån
gh à tåntå fnèstår me 'l dòm åd Milån.


È grosso come un boccone di pane
ha tante finestre come il duomo di Milano.


Sich'lè?

(Dalla Sez. Indovinelli del libro/cd "Ål nòs diålåt" di prossima pubblicazione).

sabato 7 gennaio 2012

Invèrån in Lümlénå.



"Lå prénå lingérå, lå fuschìå e i nèbi, i fiüm e i fòs ch'i tråvèrsån lå cåmpàgnå, e i åmìš üšé ch'i rèstän chi, lutåndå int l'invèr'n (å) šlà 'd lå Lümlénå.
Védüd d'ùnå quåi giurnà d'invèrån, tra Vålåg, Dùrån e i riv dål Tårdùbi...".
(Dål Fråncèsco Sisti, åd Dùrån).

Vérsión in Itåliån:

"La brina leggera, la foschia e le nebbie, i fiumi ed i fossi che attraversano la campagna, e gli amici uccelli che restano, lottando nel gelido inverno della Lomellina.
Scorci di qualche giornata invernale, tra Valeggio, Dorno e le rive del Torrente Terdoppio...".
 (Di Francesco Sisti, di Dorno).

venerdì 6 gennaio 2012

Bónå Påsquåtå!



Nò, ö nò sbålià: un pò dåpårtüt chi ål nòrd l'Epifånìå in diålåt ås ciàmå "Påsquåtå", che dóncå 'l'è nò åmmà ål lünédì dòp Pàsquå. E ålùrå... Bónå Påsquåtå å tüti!

giovedì 5 gennaio 2012

Bibì Bibò.


"Bibì e bibò,
tüt ål mal l'è 'l tò
e 'l mè 'l l'è nò.

Bibì e bibò,
tutto il male è il tuo
e il mio non è.


Si dice per consolare un bambino che piange perchè si è fatto male; intanto si accarezza la parte dolorante".

(Dalla sez. "Filastrocche" del libro/cd "Ål nòs diålåt", di prossima pubblicazione).

mercoledì 4 gennaio 2012

Che årgnà!...



Un vìdéo tüt fai d'årgnà (cadute rovinose all'indietro), åd bågià (cadute rovinose sulla pancia), cråpåtón (gran capitomboli), dårnà (botte sulla zona lombare della schiena in seguito a cadute) e ròbå sìmilå...

martedì 3 gennaio 2012

"Gh ö ùnå mòlå int i gåmb!...".


Å cùlå lì, å gh vénå nò šü 'd sicür l'uvèrå!...: A quella lì, non le viene giù di sicuro l'ovaia!... È una sfaticata: non fa nessuno sforzo.
(Dalla sez. "Modi di dire" del libro-cd "Ål nòs diålåt" di prossima pubblicazione).

lunedì 2 gennaio 2012

Å génàr int ål pulè.



Å génàr int ål pulè, å cuminciå ål cucudè: A gennaio nel pollaio comincia il coccodè. Dopo un periodo di scarsa produzione, a gennaio le galline riprendono a fare le uova.
(Dalla sez. "I pruèrbi" del libro/cd "Ål nòs diålåt", di prossima pubblicazione).